มีคนไม่น้อยที่สนใจเกี่ยวกับ ดาราศาสตร์ ดวงดาว หรือ อวกาศ วันนี้ทางเราจึงได้รวบรวมข่าวดาราศาสตร์มาให้ทุกท่านรัชมแบบจุใจเพื่อนเป็นเกล็ดความรู้เล็กๆน้อย
แหล่งน้ำกลางแคนยอนดาวอังคาร
หุบผาชันหรือแคนยอนชื่อที่คนทั่วไปคุ้นเคย เป็นภูมิลักษณ์ที่โดดเด่นสวยงามซึ่งบนโลกนั้นมีหุบผาชันหลายแห่ง โดยหุบผาชันที่มีขนาดใหญ่และมีชื่อเสียงที่สุดก็คือแกรนด์แคนยอนอยู่ที่รัฐแอริโซนาในสหรัฐอเมริกา ซึ่งมีความยาวเกือบ 450 กิโลเมตร
โดยได้พบหุบผาชันแบบแกรนด์แคนยอนบนดาวอังคารเหมือนกัน แต่มีขนาดที่ใหญ่กว่า กว้างกว่าและลึกกว่าจนแกรนด์แคนยอนของแอริโซนานั้นเทียบไม่ติดเลยทีเดียว ซึ่งแกรนด์แคนยอนที่พบนั้นมีชื่อเรียกว่า แวลลิสแมริแนริส และเมื่อมองดูภาพถ่ายดาวอังคารเต็มดวงทางด้านที่เห็นแวลลิสแมริแนริสมา จะเห็นได้ว่าหุบผานี้ยาวเกินครึ่งของรัศมีดาวอังคารเสียอีก
และอีกสิ่งที่มีความแตกต่างระหว่างหุบผาชันทั้งสองแห่งนั่นคือ ที่ก้นของแกรนด์แคนยอนมีแม่น้ำโคโรลาโด แต่ที่ก้นของแวลลิสแมรินแนริสนั้นไม่มีแม่น้ำ แม้จะเชื่อว่าหุบผาชันนี้เกิดจากการกระทำของน้ำแต่น้ำนั้นก็ได้เหือดแห้งไปเป็นเวลานานมากแล้ว
ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2564 นักวิทยาศาสตร์ของภารกิจเทรซแก๊สออร์บิเตอร์ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของภาระกิจเอกโซมารส์นั้นได้ประกาศว่าได้ค้นพบน้ำบริเวณใต้ก้นหุบของแวลลิสแมริแนริสด้วย ซึ่งการค้นพบนี้เกิดจากเครื่องมือบนยานที่ชื่อว่า เฟรนด์ (FREND-Fine Resolution Epithermal Neutron Detector) ซึ่งได้ทำแผนที่แสดงปริมาณของไฮโดรเจนภายใต้พื้นดินของดาวอังคาร ข้อมูลจากยานที่เก็บบันทึกมาตั้งแต่เดือนพฤษภาคม 2561 จนถึงเดือน กุมภาพันธ์ 2564 ทำให้นักดาราศาสตร์ต้องประหลาดใจเมื่อพบว่ามีไฮโดรเจนอยู่ภายใต้พื้นดินบริเวณก้นหุบเหวซึ่งมีปริมาณจำนวนที่มากกว่าที่เคยคาดคิดกันไว้
เนื่องจากไฮโดรเจนนั้นเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของน้ำและในธรรมชาติไฮโดรเจนก็มักจะอยู่ในรูปแบบของน้ำ การพบไฮโดรเจนรวมตัวกันอยู่ในจำนวนมากก็ทำให้อนุมานได้ว่าไฮโดรเจนนั้นอยู่ในรูปของน้ำ และจุดที่พบน้ำหนาแน่นที่สุดนั้นอยู่บริเวณแคนเดอร์เคออส (Candor Chaos) ซึ่งขนาดพื้นที่นั้นกว้างพอๆกับประเทศเนเธอร์แลนด์และใกล้ผิวดินมีน้ำเป็นส่วนประกอบถึง 40 เปอร์เซ็นต์
โดยอุปกรณ์เฟรนด์นั้นไม่ได้วัดน้ำโดยตรงแต่เป็นเพียงเครื่องมือที่ใช้วัดปริมาณของนิวตรอน เมื่อรังสีคอสมิกดาราจักรตกกระทบพื้นดินของดาวอังคารจะทำให้เกิดนิวตรอนขึ้นมา แต่ถ้าหากเป็นดินแห้งก็จะทำให้เกิดนิวตรอนมากกว่าดินเปียก เมื่อทราบปริมาณนิวตรอนที่แผ่ออกมาก็จะทราบได้ว่าดินนั้นมีน้ำเป็นส่วนประกอบมากน้อยเท่าใด อุปกรณ์เฟรนด์นี้มีความละเอียดสูงกว่าอุปกรณ์อื่นๆประเภทเดียวกันที่เคยใช้กันมา เช่นนั้นจึงทำให้นักดาราศาสตร์ได้ระบุตำแหน่งได้อย่างชัดเจนว่าพื้นที่แต่ละส่วนนั้นมีปริมาณน้ำมากน้อยต่างกันเพียงใด แต่สิ่งที่เฟรนด์นั้นยังบอกไม่ได้นั่นคือรูปแบบของน้ำที่ตรวจพบ ซึ่งอาจจะอยู่ในรูปแบบของเหลว เป็นของแข็งใต้ดินหรืออาจจะเป็นเพียงโมเลกุลน้ำที่ฝังอยู่ภายใต้เนื้อแร่ แต่อย่างไรก็ตามนักดาราศาสตร์ได้คาดการณ์ว่าน้ำที่ตรวจพบนั้นอาจอยู่ในรูปน้ำแข็งมากกว่า ด้วยข้อมูลการสำรวจจากชุดอื่นในอดีตนั้นได้พบว่าแร่ธาตุบริเวณนี้ของดาวอังคารมีน้ำปะปนอยู่เพียงส่วนน้อย
อย่างไรก็ตาม การค้นพบครั้งนี้ทำให้โอกาสที่จะพบสิ่งมีชีวิตมากขึ้นด้วย และไม่ว่าจะเป็นซากดึกดำบรรพ์หรือจะเป็นสิ่งมีชีวิตที่ยังคงมีชีวิตอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งยังมีความหมายต่อการสำรวจหรือแม้แต่การตั้งถิ่นฐานบนดาวอังคารของมนุษย์ และด้วยแหล่งน้ำที่พบในครั้งนี้อยู่ใกล้ผิวดินซึ่งอาจอยู่ลึกลงไปเพียงไม่ถึงหนึ่งเมตร แตกต่างจากแหล่งน้ำอื่นที่เคยค้นพบในก่อนหน้านี้ซึ่งอยู่ลึกลงไปหลายกิโลเมตร นอกจากนี้ยังทำให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจถึงประวัติศาสตร์ของน้ำบนดาวอังคารอีกด้วย